Kościół Świętego Anioła Stróża w Gorzycach

---

Historia

Najstarsze wzmianki dotyczące drewnianego kościoła w Gorzycach, poświęconego Wniebowzięciu Najświętszej Marii Panny, pochodzą z lat: 1652, 1679 oraz 1688. Świątynia ta usytuowana była w centrum miejscowości, tuż obok starego cmentarza i charakteryzowała się skromną, prostą architekturą. Zauważalnym elementem było przylegające do niej drewniane dzwonnica, w której mieściły się trzy dzwony. Niestety, drewniana świątynia doszczętnie spłonęła w trakcie pożaru wsi w 1778 roku.

W wyniku zdarzeń, na miejscu wcześniejszego kościoła wzniesiono nową drewnianą świątynię pod wezwaniem św. Anioła Stróża, której przeniesienie do Gorzyc z Pilchowic częściowo sfinansował hrabia Antoni Węgierski w roku 1800. Z kolei w 1839 roku obiekt ten został zdemontowany. Z pozostałych elementów budowlanych uruchomiono nowy prowizoryczny kościół, znany jako Betkapelle, serve jako oratorium modlitewne. Często opisywano go jako „ubożuchną stajenkę betlejemską” czy też „stację misyjną wśród dzikich narodów”. Niestety, stan techniczny tej świątyni przez cały okres jej funkcjonowania pozostawał bardzo zły.

W dniu 13 września 1852 roku zawiązał się komitet, który miał na celu budowę nowej świątyni. Niemniej jednak, projekt zostawał stale odkładany, głównie z powodu zubożenia mieszkańców, które było skutkiem powodzi w 1855 roku, a także z braku odpowiedniej przestrzeni. W czerwcu 1857 roku, ksiądz Józef Gawenda I, postanowił o budowie nowego kościoła murowanego na parcelii Jerzego Josscha. Neogotycki obiekt powstał w latach 1862–1869. Kamień węgielny tej świątyni poświęcił 3 listopada 1862 roku biskup wrocławski, Adriana Włodarskiego. Warto zaznaczyć, że kamień ważący 300 kg, który opuszczano do fundamentów, urwał się z lin, jednak na szczęście żaden z szesnastu robotników pracujących przy tym nie odniósł obrażeń. Z tragicznych wydarzeń, w trakcie budowy zmarł 41-letni Franciszek Sławik z Gorzyczek, a sześciu robotników zostało rannych na skutek zawalenia się stropu, co miało miejsce w 1865 roku.

W 1945, podczas II wojny światowej, świątynia została poważnie uszkodzona. Jej odbudowę zapoczątkował ksiądz Eryk Dzieżok, a prace trwały od 1946 do 1948 roku. Wówczas wprowadzono także nowe wezwanie Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Poświęcenie nowego obiektu miało miejsce 29 marca 1948 roku, a dokonał go ksiądz proboszcz Jan Skrzypczyk z Rudy Śląskiej. Z czasem dobudowano zakrystię oraz przywrócono pierwotny wystrój wnętrza: odtworzono stacje drogi krzyżowej, ambonę, ołtarze boczne, figury oraz relikwiarz, co znacząco wpłynęło na wygląd i funkcjonalność świątyni.

Probostwo

Probostwo w Gorzycach ma swoje korzenie sięgające połowy XIX wieku. To właśnie tam w piwnicy tej budowli, 16 kwietnia 1945 roku, miała miejsce tragiczna sytuacja, gdy to Rosjanie zamordowali proboszcza Teodora Walentę.

W 1925 roku powstał nowy budynek parafialny, zbudowany dzięki inicjatywie proboszcza Stefana Stebla oraz wsparciu finansowemu ze strony mieszkańców parafii.

Cmentarz

W pobliżu kościoła można zobaczyć stary cmentarz, który kryje w sobie wiele historycznych tajemnic. Na jego terenie znajduje się grób proboszcza Józefa Thalherra, który był ważną postacią w lokalnej społeczności.

Jednym z najbardziej zauważalnych obiektów jest ozdobne mauzoleum rodziny d’Arco, która należała do właścicieli pobliskich dóbr. W tym miejscu spoczywają znane osobistości, takie jak:

• Alexander von Arco (1834-1892),
• Eugen von Arco (1869–1940),
• Wilhelm von Arco (1833–1872),
• Wilchelm von Arco (drugi, 1808–1869),
• Charlotta von Arco von Wallhofen (1812–1897).

Na cmentarzu znajduje się również pomnik ofiar hitlerowskiego faszyzmu, który upamiętnia osoby zamordowane przez Niemców w obozie nr 169 w Gorzyczkach, znanym jako tzw. Polenlager.

---

Oceń: Kościół Świętego Anioła Stróża w Gorzycach

---